Η παραδοσιακή πασχαλινή ζύμη της Κύπρου - Φλάουνα

Η Κύπρος είναι πολύ πλούσια σε ποικίλα τοπικά πιάτα. Και ένα από αυτά είναι η φλάουνα. Αυτή η ζύμη δεν ετοιμάζεται κάθε μέρα, αλλά μόνο για συγκεκριμένες περιστάσεις.

• Τι είναι η φλάουνα στην Κύπρο
• Χρόνος κατανάλωσης της φλάουνας
• Συστατικά για τη φλάουνα
• Συνταγή για την παρασκευή της φλάουνας
• Συχνές ερωτήσεις για τις φλάουνες

Τι είναι η φλάουνα στην Κύπρο

Η φλάουνα είναι κυπριακή ζύμη με γέμιση τυριού, η οποία μπορεί να περιέχει σταφίδες ή να είναι διακοσμημένη με σουσάμι. Παραδοσιακά, οι φλάουνες ετοιμάζονται το Πάσχα, αλλά φυσικά κανείς δεν απαγορεύει να τις φτιάξουν ακόμη και κάθε μέρα. Για αυτό, βέβαια, απαιτείται ο παραδοσιακός κυπριακός φούρνος, αλλά στην παρακάτω συνταγή μπορείς να χρησιμοποιήσεις και τον σύγχρονο φούρνο.

Στο βόρειο τμήμα του νησιού, μπορείς να συναντήσεις αυτό το πιάτο με την ονομασία φεσούκι στην περιοχή της Κερύνειας και αφλάουνα στην χερσόνησο του Κarpas. Επίσης, η ονομασία Φλάουνα προέρχεται από τα αρχαία ελληνικά και κυριολεκτικά σημαίνει πίτα με αποξηραμένα φρούτα. Αν και υπάρχει μια εκδοχή ότι προέρχεται από τη λέξη «γυαλίζει», αφού σερβιρόταν σε μνημόσυνα. Αλλά δεν θα μιλήσουμε για λυπηρές καταστάσεις, και μάλιστα οι φλάουνες ετοιμάζονται για τη φωτεινή πασχαλινή γιορτή.

Χρόνος κατανάλωσης της φλάουνας

Οι φλάουνες παραδοσιακά σερβίρονται στην Κύπρο ως γιορτινό πιάτο για τη διακοπή της νηστείας, το οποίο ετοιμάζεται την Μεγάλη Παρασκευή για να καταναλωθεί την Κυριακή του Πάσχα.

Τις τρώνε αντ' άρτου την Κυριακή του Πάσχα και συνεχίζουν να τις φτιάχνουν και να τις τρώνε για αρκετές εβδομάδες μετά. Η παρασκευή των φλάουνων είναι συχνά οικογενειακή παράδοση, που μεταφέρεται από γενιά σε γενιά.

• Ενδιαφέρον σημείο: οι φλάουνες έχουν σκοπό να εξασφαλίσουν μια ομαλή μετάβαση από τη αυστηρή νηστεία στην κατανάλωση ζωικών τροφών μετά το τέλος της.

Συστατικά για τη φλάουνα

Παρακάτω αναφέρονται τα συστατικά για την παρασκευή 12 φλάουν. Η συνταγή είναι αρκετά πλούσια, αλλά μπορεί να απλοποιηθεί εάν επιθυμείτε.

Για τη γέμιση

• 500 γρ. τυρί πεκορίνο ρομάνο (μπορεί να αντικατασταθεί με παρμεζάνα ή γραν παντάνο)
• 250 γρ. τυρί χαλούμι
• 75 γρ. κανονικό αλεύρι
• 90 γρ. ψιλό σιμιγδάλι
• 7 γρ. γρήγορης δράσης μαγιά
• 2 κ.γ. αποξηραμένη μέντα
• 100 γρ. σταφίδες
• 4 μεγάλα αυγά
• 4 κ.σ. γάλα
• 1 κ.γ. μπέικιν πάουντερ

Για τη ζύμη

• 750 γρ. ισχυρού κανονικού αλευριού, συν επιπλέον αλεύρι για αλεύρωμα
• 1 κ.γ. σκόνη μαστίχας (φυτική ρητίνη που χρησιμοποιείται στη ζαχαροπλαστική)
• 2 κ.γ. αλεσμένη μαχαλέπι (αλεσμένα κουκούτσια κερασιού)
• 1 κ.γ. ζάχαρη άχνη
• 1 κ.γ. αλάτι
• 7 γρ. γρήγορης δράσης μαγιά
• 60 γρ. αλατισμένο βούτυρο, μαλακωμένο
• 450 ml πλήρες γάλα

Για τη γλάσα

• 200 γρ. σπόροι σουσαμιού
• μερικές σταγόνες λευκού ξυδιού κρασιού
• 3 κρόκοι αυγών, ελαφρώς χτυπημένοι

Συνταγή για την παρασκευή της φλάουνας

1. Για τη γέμιση, τρίψτε τα τυριά σε ένα μεγάλο μπολ. Σε ένα άλλο μπολ αναμείξτε το κανονικό αλεύρι, το σιμιγδάλι, τη μαγιά, την αποξηραμένη μέντα και τις σταφίδες. Χτυπήστε τα αυγά και το γάλα σε μια κανάτα.
2. Ρίξτε το μίγμα του αλευριού στα τυριά και προσθέστε το αυγό-γάλα. Ανακατέψτε με τα χέρια. Σκεπάστε και αφήστε το να σταθεί μέχρι να ετοιμαστεί η ζύμη.
3. Για τη ζύμη, κοσκινίστε το αλεύρι, τη σκόνη μαστίχας και το μαχαλέπι σε ένα μπολ ανάμειξης. Προσθέστε τη ζάχαρη και το αλάτι σε μια πλευρά του μπολ, και τη μαγιά στην άλλη πλευρά. Προσθέστε το βούτυρο στο κέντρο του αλευριού και 350 ml γάλα. Ενώστε τα υλικά για να σχηματιστεί μια μαλακή ζύμη. Προσθέστε σταδιακά το υπόλοιπο γάλα — ίσως δεν χρειαστεί όλο το γάλα.
4. Τοποθετήστε τη ζύμη σε μια αλευρωμένη επιφάνεια και ζυμώστε μέχρι να γίνει λεία. Τοποθετήστε την ξανά στο μπολ, καλύψτε και αφήστε την για 1 ώρα.
5. Για τη γλάσα, τοποθετήστε τους σπόρους σουσαμιού, το ξύδι και αρκετό νερό σε μια μικρή κατσαρόλα και βράστε τα. Στραγγίξτε το νερό και τοποθετήστε τους σπόρους σε καθαρή πετσέτα για να στεγνώσουν.
6. Προθερμάνετε τον φούρνο (στους 200°C, με υποστήριξη στους 180°C). Στρώστε 3 ταψιά με αντικολλητικό χαρτί ψησίματος.
7. Διαχωρίστε τη ζύμη σε μεγάλα κομμάτια και ανοίξτε τα σε αλευρωμένη επιφάνεια σε πάχος περίπου 3 χιλιοστών. Χρησιμοποιώντας ένα πιάτο ως πρότυπο, κόψτε κύκλους διαμέτρου 12×15 εκ. Πιέστε σφιχτά μια πλευρά του κύκλου ζύμης στους σπόρους σουσαμιού για να τους καλύψετε.
8. Για να ετοιμάσετε τη γέμιση, προσθέστε το μπέικιν πάουντερ στο μείγμα της γέμισης και χωρίστε το σε 12 μερίδες. Τοποθετήστε μία μερίδα γέμισης στο κέντρο κάθε κύκλου ζύμης και διπλώστε από τρεις πλευρές για να δημιουργηθεί ένα στρογγυλό τρίγωνο, αφήνοντας το κέντρο ανοιχτό με την γέμιση.
9. Τοποθετήστε τις φλάουνες στα ταψιά, αλείψτε τις κορυφές με χτυπημένο κρόκο αυγού και ψήστε για 15 λεπτά. Μειώστε τη θερμοκρασία του φούρνου στους 180°C (με υποστήριξη στους 160°C) και ψήστε για ακόμα 15 λεπτά, ή μέχρι να πάρουν χρυσό-καφέ χρώμα και να φουσκώσουν. Σερβίρετε ζεστές ή κρύες.

Συχνές ερωτήσεις για τις φλάουνες

Ποιου μεγέθους ήταν η μεγαλύτερη φλάουνα;

Η μεγαλύτερη φλάουνα ζύγιζε 259,5 κιλά και δημιουργήθηκε από την εταιρεία Carrefour στη Λεμεσό στις 11 Απριλίου 2012. Το μήκος της φλάουνας ήταν 2,45 μ., ενώ το πλάτος της 1,24 μ. Γράψαμε γι' αυτό και για άλλους ρεκόρ στη συγκεκριμένη μας σελίδα για τα ρεκόρ Γκίνες στην Κύπρο.

Πόσο χρόνο παίρνει η παρασκευή φλάουν;

Η διαδικασία ψησίματος είναι σύντομη — από 15 λεπτά μέχρι μισή ώρα. Ωστόσο, η προετοιμασία όλων των συστατικών μπορεί να πάρει μία ώρα ή και περισσότερο.

Για ποιες άλλες περιστάσεις ψήνονται ειδικά γλυκά;

Οι Κύπριοι αγαπούν τη ζαχαροπλαστική οποιαδήποτε στιγμή, αλλά υπάρχει και άλλος ένας ειδικός ρυθμός — να φτιάχνουν τη Βασιλόπιτα την 1η Ιανουαρίου — μια πρωτοχρονιάτικη πίτα που περιέχει ένα κρυμμένο νόμισμα ή μικρό αντικείμενο, που φέρνει τύχη στον παραλήπτη.

Ακολουθήστε μας στο Instagram και στο Telegram — εκεί μοιραζόμαστε πολλές ενδιαφέρουσες πληροφορίες για τη διατροφή και τη μαγειρική στην Κύπρο!